Yurt dışında basılan sahte dövizlerin Türkiye'de piyasaya sürülmeye çalışıldığı iddialarının ardından elden döviz alan yurttaşlar paranın sahte olup olmadığını merak ediyor.

İstanbul'da, yurt dışında basılan sahte 50 ve 100 dolarlık banknotların piyasaya sürüldüğü öne sürüldü. Bu nedenle Kapalıçarşı'daki bazı döviz bürolarının dolar alımını durdurduğu iddia edildi.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Kaçakçılık, Narkotik ve Ekonomik Suçlar Soruşturma Bürosu soruşturma başlattı.

Konuyla ilgili Ekol TV'ye konuşan Doç. Dr. Murat Turgut, döviz piyasasında birkaç sene önce ciddi düzenlemeler yapıldığını belirtirken Türkiye'nin bu konularda ciddi bir birikimi olduğunu belirterek yurttaşların ve yatırımcıların paniğe kapılmaması gerektiğini ifade etti.

Yurttaşlara dolar alma konusunda tavsiyeler de veren Turgut, şunları kaydetti:

"En son Körfez krizi zamanında vardı. Saddam sahte dolar basıyor diyorlardı. 100 dolarlarla ilgili sahtelik olduğu ifade ediliyor. Döviz sektöründe 5-6 sene önce ciddi düzenlemeler yapıldı ama sahteciliğe karşı elektronik destekler almak gerekiyor. Para sayma makinelerinde güncelleme olmadığı müddetçe yeni sahte paraları göremiyoruz. 

Vatandaş da paniğe kapıldı ama para sayma makinelerinde gerekli güncelleme yapılırsa sahte olanın anlaşılmaması söz konusu değil. Herkesin döviz alıp sattığı aracılar var, döviz bürosu var. Bildiğimiz kişilerden şaşmayalım. Zaten bankalardan alıyorsak böyle bir sorun yok. 

Bankalar efektif döviz almıyorlar. Sadece Kapalıçarşı bu misyonu yapıyordu burada da sıkıntı olursa ülke döviz işlemleri açısından dar boğaza girebilir. Zaman zaman böyle krizler oluyor ama aşılıyor. Bu konuda ciddi bir birikim ve piyasa var. Yatırımcılara panik yaptıracak bir durum yok."

Öte yandan sahte dolar ile gerçek doları ayırt etmenin bazı yolları da mevcut. ChatGPT'ye göre öne çıkan 10 başlık şu şekilde:

Gerçek Amerikan doları, özel bir kağıt kullanılarak üretilir. Bu kağıt, %75 pamuk ve %25 ketenden yapılır. Sahte dolar ise genellikle standart kağıtlardan üretilir ve dokusu gerçek banknotlara kıyasla daha pürüzsüz, daha yumuşak ve daha ince olabilir. Gerçek doları parmaklarınızla hafifçe ovuşturduğunuzda, dokusunun belirgin bir şekilde farklı olduğunu hissedebilirsiniz.

Özellikle 100 dolarlık banknotlarda görülen bir diğer güvenlik özelliği, banknotun üzerinde bulunan holografik güvenlik bandıdır. Bu bantta, eğildiğinde değişen bir "100" sayısı bulunur. Sahte paralar bu tür güvenlik unsurlarını genellikle doğru şekilde taklit edemez, bu nedenle holografik bandın varlığı, paranın gerçek olup olmadığı konusunda önemli bir ipucudur.

Gerçek dolar banknotlarında, kağıdın kendisinde gizli bir su işareti bulunur. Bu işaret, genellikle banknotun yüzeyine yerleştirilen bir portre ya da başka bir desen şeklinde görülebilir. 5, 10, 20, 50 ve 100 dolarlık banknotlarda su işareti, ışığa tutularak daha net bir şekilde görülebilir. Sahte banknotlarda ise su işareti genellikle eksiktir veya yetersiz şekilde basılmıştır.

Gerçek Amerikan dolarlarında, özellikle 5 dolar ve üzeri banknotlarda, kağıdın içine gizlenmiş ince bir metal iplik bulunur. Bu iplik, banknotun ışığa tutulmasıyla parlamaya başlar ve üzerinde bulunan yazılar görünür hale gelir. Bu iplik, sahte banknotlarda genellikle ya hiç bulunmaz ya da düzgün bir şekilde işlenemez.

100 dolarlık banknotlar, üzerinde özel bir mürekkep kullanır. Banknotun sağ alt köşesinde yer alan 100'ün sayısının üzerine parmağınızla bastırdığınızda, renk değişimi gözlemlenir. Gerçek banknotlarda bu renk değişikliği oldukça belirgindir, ancak sahte paralar bu özelliği doğru şekilde taklit edemez.

Gerçek Amerikan doları, özellikle büyük banknotlarda (örneğin 20$, 50$, 100$) bazı kısımlarda kabartmalı baskılar içerir. Özellikle banknotun üst kısmındaki yazılar (örneğin "THE UNITED STATES OF AMERICA") ve bazı sayılar, parmakla hissedilebilir. Sahte banknotlar genellikle bu özelliği yeterince iyi taklit edemez.

Gerçek dolar banknotlarında, normalde gözle görülmesi zor olan mikro yazılar yer alır. Örneğin, 20 dolarlık banknotta "THE UNITED STATES OF AMERICA" yazısı banknotun belirli bölgelerinde mikro boyutlarda yer alır. Bu yazılar, sahte banknotlarda net bir şekilde görünmez veya bulanık olabilir.

Amerikan dolarının baskı kalitesi, oldukça yüksek seviyededir. Banknotlar, özellikle detaylar açısından çok keskin ve net bir şekilde basılır. Sahte paralar ise genellikle daha bulanık ve kalitesiz baskılara sahip olabilir. Özellikle, banknotların kenarlarında, figürlerin göz çevresinde ya da yazıların hatlarında bulanıklık ya da sığlık gözlemlenebilir.

UV ışığı (ultraviyole ışık) kullanarak doların doğruluğunu test etmek de yaygın bir yöntemdir. Gerçek Amerikan banknotları, UV ışığı altında belirli renklerde parlamaya başlar. Örneğin, 100 dolarlık banknotlar altında UV ışığına tutulduğunda, banknotun belirli bölgelerinde mavi, kırmızı ve sarı ışıklar görülür. Sahte banknotlar genellikle bu tür bir ışık altında herhangi bir tepki göstermez.

Gerçek dolarda, her banknotun seri numarası vardır ve bu seri numarası farklı yazı tipiyle basılmıştır. Bu yazı tipindeki farklılıkları dikkatlice gözlemlemek, sahtecilik konusunda size ipuçları verebilir. Ayrıca, gerçek banknotlardaki seri numarası, düzenli bir şekilde sıralanmıştır. Birden fazla aynı seri numarasına sahip banknotlar, sahte olduğunu gösteren önemli bir işarettir.